ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള നദികൾ
ഇന്ത്യയുടെ ഭൗമശാസ്ത്ര, സംസ്കാര, മതപരമായ ചരിത്രത്തിൽ നദികൾക്ക് അതുല്യമായ സ്ഥാനം ഉണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ പലയിടങ്ങളിലും ജീവന്റെ സ്രോതസ്സായി, കൃഷിയുടെയും വ്യവസായത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനമായി, വിശ്വാസത്തിന്റെയും ആചാരങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രബിന്ദുവായി നദികൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള 10 നദികളെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രമായ വിവരങ്ങൾ താഴെ നൽകുന്നു.
| ക്രമം | നദി | ഇന്ത്യയിലെ നീളം (കിമി) | മൊത്തം നീളം (കിമി) | ഉറവിടം | പ്രവാഹം |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ഗംഗ | 2525 | 2525 | ഗംഗോത്രി ഹിമാനി | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 2 | ഗോദാവരി | 1464 | 1465 | ത്രിമ്ബകേശ്വർ, മഹാരാഷ്ട്ര | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 3 | കൃഷ്ണ | 1400 | 1400 | മഹാബലേശ്വർ, മഹാരാഷ്ട്ര | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 4 | യമുന | 1376 | 1376 | യമുനോത്രി ഹിമാനി, ഉത്തരാഖണ്ഡ് | ഗംഗയിൽ ചേരുന്നു |
| 5 | നർമ്മദ | 1312 | 1312 | അമർകന്റക്, മധ്യപ്രദേശ് | അറേബ്യൻ കടൽ |
| 6 | സിന്ധു (ഇന്ദസ്) | 1114 | 3180 | മാൻസരോവർ, ടിബറ്റ് | അറേബ്യൻ കടൽ |
| 7 | ബ്രഹ്മപുത്ര | 916 | 2900 | ചൈനയിലെ ഹിമാലയൻ പ്രദേശം | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 8 | മഹാനദി | 890 | 890 | സിഹാവ, ഛത്തീസ്ഗഢ് | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 9 | കാവേരി | 800 | 800 | തലകാവേരി, കര്ണാടക | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| 10 | തപ്തി (തപ്തി) | 724 | 724 | മൾഡാ, മധ്യപ്രദേശ് | അറേബ്യൻ കടൽ |
ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള നദിയാണ് ഗംഗ. 2525 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള ഈ നദി ഗംഗോത്രി ഹിമാനിയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. ഭഗീരഥി, അലകനന്ദ എന്നീ നദികൾ ദേവപ്രയാഗിൽ ചേർന്നാണ് ഗംഗയുടെ രൂപം. ഉത്തരാഖണ്ഡ്, ഉത്തർപ്രദേശ്, ബിഹാർ, പശ്ചിമ ബംഗാൾ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങൾ കടന്ന് ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ കടന്നു ചേരുന്നു. ബംഗ്ളാദേശിൽ ഈ നദി 'പദ്മ' എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: യമുന, സോൺ, ഗോമതി, ഘാഘ്ര, ഗണ്ഡക്, കോസി.
ഗംഗയുടെ തീരങ്ങളിൽ നിരവധി പുരാതന നഗരങ്ങളും തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഹിന്ദുമതത്തിൽ ഗംഗയെ ദൈവികമായത് എന്ന നിലയിലാണ് കണക്കാക്കുന്നത്.
■ പ്രധാനപ്പെട്ട നഗരങ്ങൾ: ഹരിദ്വാർ, കാൻപൂർ, അലഹബാദ് (പ്രയാഗ്), വാരാണസി, പട്ന, കൊൽക്കത്ത.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: ഗംഗാ ആർത്തി, കുംഭമേള, വിവിധ തീർത്ഥാടനങ്ങൾ.
■ പരിസ്ഥിതി: ഗംഗയുടെ ജലത്തിൽ നിരവധി ജീവജാലങ്ങൾ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗംഗാ ഡോൾഫിൻ പോലുള്ള അപൂർവ ജീവികൾ കാണപ്പെടുന്നു.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാന ജലസ്രോതസ്സും, കൃഷിക്കും വ്യവസായത്തിനും, കുടിവെള്ളത്തിനും ഗംഗ പ്രധാനമാണ്.
■ സമകാലിക പ്രശ്നങ്ങൾ: മലിനീകരണം, ജലപ്രവാഹം കുറയുന്നത്, നദി സംരക്ഷണ പദ്ധതികൾ (National Ganga River Basin Project) എന്നിവയാണ് പ്രധാനമായ പ്രശ്നങ്ങൾ.
■ 1464 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള ഗോദാവരി ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള നദിയാണ്. മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ത്രിമ്ബകേശ്വറിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് മഹാരാഷ്ട്ര, തെലങ്കാന, ആന്ധ്രപ്രദേശ്, ഛത്തീസ്ഗഢ്, ഒഡിഷ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങൾ കടന്ന് ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: പ്രണഹിത, ഇന്ദ്രാവതി, മഞ്ജീര, സബരി, വൈംഗംഗ.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: ദക്ഷിണ ഗംഗ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഗോദാവരി ഹിന്ദുമതത്തിൽ വളരെ പ്രധാനമാണ്. ഗോദാവരി പുഷ്കരം, കുംഭമേള പോലുള്ള വലിയ ഉത്സവങ്ങൾ ഈ നദിയോട് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
■ ചരിത്രം: രാമായണ, മഹാഭാരത, പുരാണങ്ങൾ എന്നിവയിൽ ഗോദാവരിയുടെ പരാമർശങ്ങൾ ഉണ്ട്.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: നാസിക്, നാന്ദേഡ്, ഭദ്രാചലം, രാജമഹേന്ദ്രവരം.
■ പരിസ്ഥിതി: ഗോദാവരി ഡെൽറ്റ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കൃഷിയിടങ്ങളിലൊന്നാണ്.
■ 1400 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള കൃഷ്ണ നദി മഹാരാഷ്ട്രയിലെ മഹാബലേശ്വറിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് കര്ണാടക, തെലങ്കാന, ആന്ധ്രപ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ഭീമ, പഞ്ചഗംഗ, ദുധഗംഗ, ഘടപ്രഭ, തുങ്ഗഭദ്ര.
■ ചരിത്രം: വിഡികാലം മുതൽ സതവാഹന, വിജയനഗര, కాకതീയ രാജവംശങ്ങൾ വരെ കൃഷ്ണ നദി തീരങ്ങളിൽ പുരാതന സംസ്കാരങ്ങൾ വളർന്നു.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: കൃഷ്ണയെ ദൈവികമായും, വിശുദ്ധമായും കണക്കാക്കുന്നു. കൃഷ്ണ നദി തീരങ്ങളിൽ നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളും തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളും ഉണ്ട്.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: സാംഗ്ലി, വിജയവാഡ.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, ജലവൈദ്യുതി, വ്യവസായം എന്നിവയ്ക്ക് പ്രധാന ജലസ്രോതസ്സാണ്.
■ 1376 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള യമുന നദി ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ യമുനോത്രി ഹിമാനിയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. ഹരിയാന, ഉത്തർപ്രദേശ്, ഡൽഹി, ഹിമാചൽ പ്രദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ഗംഗയിൽ ചേർക്കുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ചംബൽ, ബെറ്റ്വ, സോൺ, ഹിൻഡൻ.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: യമുനയെ ദൈവികമായും, വിശുദ്ധമായും കണക്കാക്കുന്നു. ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ബാല്യകാല കഥകൾ യമുനയുടെ തീരങ്ങളിലാണ് നടന്നതെന്ന് വിശ്വാസം.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: ഡൽഹി, ആഗ്ര, മാതുര.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കുടിവെള്ളം, കൃഷി, വ്യവസായം.
■ മലിനീകരണം: യമുനയിൽ മലിനീകരണം വലിയ പ്രശ്നമാണ്.
■ 1312 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള നർമ്മദ മധ്യപ്രദേശിലെ അമർകന്റക്കിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. മധ്യപ്രദേശ്, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗുജറാത്ത് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ അറേബ്യൻ കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ഹിരൺ, തവ, ഷെർ, ദുധി.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: നർമ്മദയുടെ തീരങ്ങളിൽ നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളും തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളും ഉണ്ട്.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: ജബൽപൂർ, ഹോഷംഗാബാദ്, ബറുച്.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: ജലവൈദ്യുതി, കൃഷി, കുടിവെള്ളം.
■ പ്രകൃതി സൗന്ദര്യം: Marble Rocks Gorge, Dhuandhar Falls.
■ 1114 കിലോമീറ്റർ ഇന്ത്യയിൽ, മൊത്തം 3180 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള സിന്ധു നദി ടിബറ്റിലെ മാൻസരോവർ തടാകത്തിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. ലഡാക്ക്, ജമ്മു കശ്മീർ, പാകിസ്താൻ എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ അറേബ്യൻ കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ജെലമ്, ചിനാബ്, രവി, ബിയാസ്, സുത്ലജ്.
■ ചരിത്രം: സിന്ധു നദീതീരങ്ങളിൽ തന്നെ ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ സിവിലൈസേഷനുകളിൽ ഒന്നായ സിന്ധു നദീതീര സംസ്കാരം വളർന്നു.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, ജലവൈദ്യുതി, കുടിവെള്ളം.
■ 916 കിലോമീറ്റർ ഇന്ത്യയിൽ, മൊത്തം 2900 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള ബ്രഹ്മപുത്ര നദി ചൈനയിലെ ഹിമാലയൻ പ്രദേശത്ത് നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. അരുണാചൽ പ്രദേശ്, ആസാം, ബംഗ്ളാദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ഡിഭാങ്, ലോഹിത്, സുബൻസിരി.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: ബ്രഹ്മപുത്രയുടെ തീരങ്ങളിൽ നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളും ഉത്സവങ്ങളും നടക്കുന്നു.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: ഗുവാഹത്തി, ഡിബ്രുഗഛ്.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, ജലവൈദ്യുതി, കുടിവെള്ളം.
■ പ്രകൃതി: ബ്രഹ്മപുത്രയുടെ തീരങ്ങളിൽ സമൃദ്ധമായ ജൈവ വൈവിധ്യവും വന്യജീവികളും കാണപ്പെടുന്നു.
■ 890 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള മഹാനദി ഛത്തീസ്ഗഢിലെ സിഹാവയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. ഛത്തീസ്ഗഢ്, ഒഡിഷ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങൾ കടന്ന് ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: സീൽ, ഹസ്ദേവ്, ജോങ്ക്, തേല.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: കട്ടക്, സംബൽപൂർ.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, ജലവൈദ്യുതി, കുടിവെള്ളം.
■ പരിസ്ഥിതി: മഹാനദി ഡെൽറ്റ ഒഡിഷയിലെ പ്രധാന കൃഷിയിടമാണ്.
■ 800 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള കാവേരി കര്ണാടകയിലെ തലകാവേരിയിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. കര്ണാടക, തമിഴ്നാട് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: ഹേമാവതി, കബിനി, ഭവാനി, അമരാവതി.
■ സാംസ്കാരിക പ്രാധാന്യം: കാവേരി ഡെൽറ്റയിൽ സമൃദ്ധമായ കൃഷിയും, നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളും ഉണ്ട്.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: മൈസൂർ, തിരുച്ചിറപ്പള്ളി.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, കുടിവെള്ളം, ജലവൈദ്യുതി.
■ 724 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ള തപ്തി മധ്യപ്രദേശിലെ മൾഡായിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. മധ്യപ്രദേശ്, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗുജറാത്ത് എന്നിവിടങ്ങളിലൂടെ അറേബ്യൻ കടലിൽ ചേരുന്നു.
■ പ്രധാന ഉപനദികൾ: പൂർണ, ഗിര്ന, പാൻജാര.
■ പ്രധാന നഗരങ്ങൾ: സൂർത്ത്, ഭറുച്.
■ ആധുനിക പ്രാധാന്യം: കൃഷി, കുടിവെള്ളം.
ഇന്ത്യയിലെ നദികൾ രാജ്യത്തിന്റെ ജലസമ്പത്ത്, കൃഷി, സംസ്കാരം, മതം, ചരിത്രം, പരിസ്ഥിതി എന്നിവയുമായി അവിഭാജ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. ഗംഗ മുതൽ തപ്തി വരെ ഓരോ നദിക്കും അതിന്റെ സ്വന്തം പ്രത്യേകതകളും, ചരിത്രവും, സംസ്കാരവും ഉണ്ട്. നദികളുടെ സംരക്ഷണം, മലിനീകരണ നിയന്ത്രണം, ജലസംരക്ഷണം എന്നിവ ഇന്നത്തെ കാലത്ത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
ഈ ലിസ്റ്റിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഓരോ നദിയും ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ മേഖലകളിലെ ജനജീവിതത്തെ, സംസ്കാരത്തെ, പരിസ്ഥിതിയെ, സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ, മതവിശ്വാസങ്ങളെ, കൃഷിയെ, വ്യവസായത്തെ തുടങ്ങി അനേകം മേഖലകളെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. നദികളുടെ സംരക്ഷണവും, അവയുടെ പാരിസ്ഥിതിക സമത്വവും നിലനിർത്തുന്നത് ഭാരതത്തിന്റെ ഭാവിയ്ക്ക് അനിവാര്യമാണ്.












0 Comments