18-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ നടന്ന ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിൽ നിർണായകമായ ഒരു അധ്യായമാണ്. ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി, മൈസൂർ രാജ്യം, മറാത്ത സാമ്രാജ്യം, ഹൈദരാബാദ് രാജ്യം, ട്രാവൻകൂർ രാജ്യം എന്നിവ തമ്മിൽ നടന്ന ഈ നാല് യുദ്ധങ്ങൾ ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപടം മാറ്റിമറിച്ചു. ഹൈദർ അലി, ടിപ്പു സുൽത്താൻ എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ മൈസൂർ ശക്തമായ പ്രതിരോധം നടത്തിയെങ്കിലും, അവസാനമായി ബ്രിട്ടീഷ് ശക്തി ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ പൂർണ്ണമായും ഉറപ്പിച്ചു.
വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ താലിക്കോട്ട യുദ്ധത്തിൽ (1565) പരാജയപ്പെട്ടതിനു ശേഷം ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ നിരവധി ചെറിയ രാജ്യങ്ങൾ രൂപപ്പെട്ടു. 1612-ൽ ഉദയം കണ്ട വൊടേയാർ രാജവംശം മൈസൂരിൽ അധികാരം പിടിച്ചു. 18-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ ഹൈദർ അലി, പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകൻ ടിപ്പു സുൽത്താൻ എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ മൈസൂർ ശക്തമായ ഒരു സാമ്രാജ്യമായി മാറി. ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് ഫ്രഞ്ച് ബന്ധവും മൈസൂരിന്റെ വ്യാപാരാധിപതിയും ഭീഷണിയായി തോന്നി, ഇത് യുദ്ധങ്ങൾക്ക് വഴിവച്ചു.
- ആകെ നാല് യുദ്ധങ്ങൾ: 1767-1769, 1780-1784, 1789-1792, 1799
- പ്രധാന നേതാക്കൾ: ഹൈദർ അലി, ടിപ്പു സുൽത്താൻ (മൈസൂർ); ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി
- പ്രധാന പങ്കാളികൾ: മറാത്തകൾ, ഹൈദരാബാദ്, ട്രാവൻകൂർ, ഫ്രഞ്ച്
- പ്രധാന ഫലം: മൈസൂർ രാജവംശത്തിന്റെ തകർച്ചയും ബ്രിട്ടീഷ് ആധിപത്യവും
ഈ യുദ്ധം ഹൈദർ അലിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ മൈസൂർ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരെ നടത്തിയ ആദ്യ വലിയ പോരാട്ടമായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ്, ഹൈദരാബാദ് നിസാമും മറാത്തകളും ചേർന്ന് ഹൈദർ അലിക്കെതിരെ സഖ്യത്തിലേക്ക് എത്തി. എന്നാൽ ഹൈദർ അലി നിസാമിനെയും മറാത്തകളെയും തന്ത്രപൂർവ്വം തനിക്കൊപ്പം ചേർത്തു, പിന്നീട് ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് നേരെ ആക്രമിച്ചു. മദ്രാസ് നഗരത്തിന്റെ വാതിലിൽ ഹൈദർ അലി എത്തിച്ചേർന്നതോടെ ബ്രിട്ടീഷ് ഭയന്നുപോയി, മദ്രാസ് ഉടമ്പടി (1769) ഒപ്പുവെച്ചു. ഇതിലൂടെ പരസ്പരമായി പിടിച്ചെടുത്ത പ്രദേശങ്ങൾ തിരികെ നൽകാനും, ഒരു പക്ഷേ മറ്റൊരു ശക്തി ആക്രമിച്ചാൽ പരസ്പര സഹായം നൽകാനും തീരുമാനിച്ചു.
പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ
- ബ്രിട്ടീഷ് സഖ്യങ്ങൾ മാറിമറിഞ്ഞു; നിസാം ഒടുവിൽ ബ്രിട്ടീഷുമായി കരാർ ചെയ്തു
- ഹൈദർ അലി മദ്രാസിലേക്ക് അക്രമിച്ചു
- യുദ്ധം സമാധാനകരമായ ഒത്തുതീർപ്പിൽ അവസാനിച്ചു
ഈ യുദ്ധത്തിൽ ഹൈദർ അലി, മറാത്തകളും നിസാമുമൊപ്പമുണ്ടായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാർ കർണാടക മേഖലയിലേക്ക് ആക്രമിച്ചു, ഹൈദർ അലി ആർക്കോട്ടും മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലും വിജയിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് കമാൻഡർ ബെയിലിയെ പോളിലൂർ യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ കീഴടക്കി. ഹൈദർ അലി 1782-ൽ മരണപ്പെട്ടു; ടിപ്പു സുൽത്താൻ യുദ്ധം തുടർന്നു. യുദ്ധം നിർണായക വിജയം ഇല്ലാതെ അവസാനിച്ചു, മംഗളൂരു ഉടമ്പടി (1784) വഴി പിടിച്ചെടുത്ത പ്രദേശങ്ങൾ പരസ്പരം തിരികെ നൽകി.
പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ
- പോളിലൂർ യുദ്ധം: ബ്രിട്ടീഷ് കമാൻഡർ ബെയിലിയുടെ പിടിയിലായത്
- കുമ്പകോണത്ത് ബ്രൈത്ത്‌വെയ്റ്റ് ബ്രിട്ടീഷ് കമാൻഡർ പിടിയിലായി
- ഹൈദർ അലിയുടെ മരണം; ടിപ്പു സുൽത്താൻ തുടർന്നു
- മംഗളൂരു ഉടമ്പടി: സമാധാനം, പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചടിച്ചു
ടിപ്പു സുൽത്താനും ബ്രിട്ടീഷുകാരും തമ്മിൽ ട്രാവൻകൂറിനോടുള്ള സംഘർഷം മൂലമാണ് ഈ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചത്. ട്രാവൻകൂർ, ബ്രിട്ടീഷ്, മറാത്ത, നിസാം സഖ്യത്തിലൂടെ ടിപ്പുവിനെതിരെ ശക്തമായ ആക്രമണം നടന്നു. ടിപ്പു ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ വിജയിച്ചെങ്കിലും, ബ്രിട്ടീഷ് കമാൻഡർ കോർണ്വാലിസ് നേതൃത്വത്തിൽ സീരിംഗപട്ടണം വരെ മുന്നേറി. ഒടുവിൽ സീരിംഗപട്ടണം ഉടമ്പടി (1792) ഒപ്പുവെച്ചു: മൈസൂരിന്റെ പകുതി പ്രദേശങ്ങൾ ബ്രിട്ടീഷ്, മറാത്ത, നിസാം എന്നിവർക്ക് വിട്ടു. ടിപ്പുവിന്റെ രണ്ട് മക്കളെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ ബന്ദികളാക്കി, വലിയ പിഴയും ഈടാക്കി.
പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ
- ട്രാവൻകൂർ-മൈസൂർ സംഘർഷം
- ബ്രിട്ടീഷ്, മറാത്ത, നിസാം സഖ്യങ്ങൾ
- സീരിംഗപട്ടണം പിടിച്ചെടുത്തു
- പ്രദേശങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു, പിഴയും ബന്ദികളും
ഈ യുദ്ധം മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അന്തിമ തകർച്ചയിലേക്കാണ് നയിച്ചത്. ബ്രിട്ടീഷ് ജനറൽ ഹാരിസും സ്റ്റുവർട്ടും, മറാത്ത, നിസാം സഖ്യവും ചേർന്ന് സീരിംഗപട്ടണത്തേക്ക് മുന്നേറി. ടിപ്പു സുൽത്താൻ വീരമൃത്യുവിൽ പെടുകയും, ബ്രിട്ടീഷ് മൈസൂർ പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു. ടിപ്പുവിന്റെ കുടുംബത്തെ വെല്ലൂരിൽ തടവിലാക്കി, പഴയ വൊടേയാർ രാജവംശത്തിലെ ഒരു കുട്ടിയെ രാജാവാക്കി, ബ്രിട്ടീഷിന്റെ സബ്സിഡിയറി അലൈൻസ് എന്ന വ്യവസ്ഥയിൽ ഭരണാധികാരിയായി നിയമിച്ചു.
പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ
- സീരിംഗപട്ടണത്തിന്റെ വീഴ്ച
- ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ വീരമൃത്യു
- മൈസൂർ ബ്രിട്ടീഷ് നിയന്ത്രണത്തിലേക്ക്
- വൊടേയാർ രാജവംശം വീണ്ടും അധികാരത്തിൽ, ബ്രിട്ടീഷ് നിയന്ത്രണത്തിൽ
- മൈസൂർ രാജ്യം ബ്രിട്ടീഷ് നിയന്ത്രണത്തിലേക്ക്
- ഫ്രഞ്ച് സ്വാധീനം ഇന്ത്യയിൽ കുറഞ്ഞു
- മൈസൂർ റോക്കറ്റുകൾ ബ്രിട്ടീഷുകാർ പഠിച്ചു, പിന്നീട് യൂറോപ്പിൽ ഉപയോഗിച്ചു
- ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് ആധിപത്യം ഉറപ്പിച്ചു
- ടിപ്പു സുൽത്താൻ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെ പ്രതീകമായി മാറി
"മൈസൂർ രാജ്യം ബ്രിട്ടീഷ് ശക്തിക്കെതിരെ ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ നടത്തിയ ഏറ്റവും ശക്തമായ പ്രതിരോധം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങളിലൂടെയാണ്. ഈ യുദ്ധങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി നിർണയിച്ചു."
— ചരിത്രകാരൻ
മൈസൂർ റോക്കറ്റുകൾ (Tipu Sultan’s Rockets) ആധുനിക യുദ്ധ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഉദാഹരണമായിരുന്നു. ഇരുമ്പ് ട്യൂബുകൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ച ഈ റോക്കറ്റുകൾ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് പുതിയ അനുഭവമായിരുന്നു. ടിപ്പുവിന്റെ റോക്കറ്റുകൾ പിടിച്ചെടുത്ത് ബ്രിട്ടീഷ് അവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി കോൺഗ്രീവ് റോക്കറ്റ് വികസിപ്പിച്ചു, പിന്നീട് യൂറോപ്പിലെ യുദ്ധങ്ങളിലും ഉപയോഗിച്ചു.
ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ഭരണവും ഭരണപരിഷ്കാരങ്ങളും, മതസഹിഷ്ണുതയും, സാമ്പത്തിക നവീകരണവും ഇന്ന് വരെ ചരിത്രത്തിൽ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീരതയും രാജ്യഭക്തിയും ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെയും പ്രതിരോധത്തിന്റെയും പ്രതീകമായി മാറി.
| യുദ്ധം | വർഷം | പ്രധാന നേതാക്കൾ | ഫലം |
|---|---|---|---|
| ഒന്നാം യുദ്ധം | 1767–1769 | ഹൈദർ അലി, ബ്രിട്ടീഷ് | മദ്രാസ് ഉടമ്പടി; സമാധാനം |
| രണ്ടാം യുദ്ധം | 1780–1784 | ഹൈദർ അലി, ടിപ്പു സുൽത്താൻ, ബ്രിട്ടീഷ് | മംഗളൂരു ഉടമ്പടി; സമാധാനം |
| മൂന്നാം യുദ്ധം | 1789–1792 | ടിപ്പു സുൽത്താൻ, ബ്രിട്ടീഷ്, കോർണ്വാലിസ് | സീരിംഗപട്ടണം ഉടമ്പടി; മൈസൂർ പ്രദേശങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു |
| നാലാം യുദ്ധം | 1799 | ടിപ്പു സുൽത്താൻ, ബ്രിട്ടീഷ്, ഹാരിസ് | മൈസൂർ രാജ്യം തകർന്നു; ബ്രിട്ടീഷ് ആധിപത്യം |
ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ ദക്ഷിണേന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ, സാംസ്കാരിക, സൈനിക ചരിത്രത്തിൽ അതുല്യമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തി. ബ്രിട്ടീഷ് ശക്തി ഇന്ത്യയിൽ ഉറപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിന് വഴിയൊരുക്കി, മൈസൂർ രാജവംശത്തിന്റെ തകർച്ചയിലേക്കും ഇന്ത്യയിലെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെ പുതിയ അധ്യായത്തിലേക്കുമാണ് ഈ യുദ്ധങ്ങൾ നയിച്ചത്. ടിപ്പു സുൽത്താൻ ഇന്നും ദേശസ്നേഹത്തിന്റെ, മതസഹിഷ്ണുതയുടെ, ഭരണപരിഷ്കാരങ്ങളുടെ പ്രതീകമായി ഇന്ത്യൻ മനസ്സിൽ നിലനിൽക്കുന്നു.
ഈ യുദ്ധങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി നിർണയിച്ചുവെന്നത് ചരിത്രസത്യമാണ്.
0 Comments