National Human Rights Commission (NHRC) | Kerala PSC | Study Material

ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ (NHRC)

ആമുഖം

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിലും അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടികളിലും ഉറപ്പുനൽകിയിരിക്കുന്ന മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനായി 1993-ൽ മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ നിയമം (Protection of Human Rights Act) പ്രകാരം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ഒരു സ്വതന്ത്ര നിയമ സ്ഥാപനമാണ് ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ (NHRC). 1993 ഒക്ടോബർ 12-നാണ് ഈ സ്ഥാപനം ഔദ്യോഗികമായി നിലവിൽ വന്നത്.

Downloads: loading...

Total Downloads: loading...

മനുഷ്യാവകാശം – ഒരു പരിചയം

ജീവിതം, സ്വാതന്ത്ര്യം, സമത്വം, വ്യക്തിയുടെ അന്തസ്സ് എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അവകാശങ്ങളെയാണ് മനുഷ്യാവകാശം എന്ന് പറയുന്നത്. ഓരോ വ്യക്തിക്കും ജന്മസിദ്ധമായി ലഭിക്കുന്ന ഈ അവകാശങ്ങൾക്ക് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയും അന്താരാഷ്ട്ര കരാറുകളും ഉറപ്പുനൽകുന്നു.

NHRC: രൂപീകരണത്തിന്റെ ചരിത്രം

• 1948: ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ സാർവത്രിക മനുഷ്യാവകാശ പ്രഖ്യാപനം (UDHR) സ്വീകരിച്ചു.
• 1991: മനുഷ്യാവകാശ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായുള്ള പാരീസ് തത്വങ്ങൾക്ക് രൂപം നൽകി.
• 1993: ഇന്ത്യയിൽ മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ നിയമം (Protection of Human Rights Act) നിലവിൽ വന്നു.
• 1993 ഒക്ടോബർ 12: NHRC ഔദ്യോഗികമായി പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു.

ലക്ഷ്യങ്ങളും ദൗത്യങ്ങളും

• മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുമുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തമാക്കുക.
• അധികാരികളുടെ ഭാഗത്തുനിന്നുണ്ടാകുന്ന മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളെക്കുറിച്ച് സ്വതന്ത്രമായി അന്വേഷിക്കുക.
• രാജ്യത്ത് നിലവിലുള്ള മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ ശ്രമങ്ങളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
• മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അന്താരാഷ്ട്ര ഉടമ്പടികൾ രാജ്യത്ത് നടപ്പിലാക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുക.

ഘടന

ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ ഘടനയിൽ ഒരു ചെയർപേഴ്സണും അഞ്ച് സ്ഥിരം അംഗങ്ങളും ഉണ്ട്. ചെയർപേഴ്സൺ ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതിയിലെ മുൻ ചീഫ് ജസ്റ്റിസോ മറ്റ് ജഡ്ജിയോ ആയിരിക്കണം. അംഗങ്ങളിൽ സുപ്രീം കോടതി/ഹൈക്കോടതി എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് വിരമിച്ച ജഡ്ജിമാരും മനുഷ്യാവകാശ രംഗത്ത് അറിവും അനുഭവപരിചയവുമുള്ള വ്യക്തികളും ഉൾപ്പെടുന്നു. അംഗങ്ങളിൽ ഒരു വനിതയെങ്കിലും ഉണ്ടായിരിക്കണം. ഇതുകൂടാതെ, മറ്റ് ഏഴ് ദേശീയ കമ്മീഷനുകളുടെ അധ്യക്ഷന്മാർ എക്സ്-ഒഫീഷ്യോ അംഗങ്ങളായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

പ്രധാന പ്രവർത്തനങ്ങൾ

• മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളെക്കുറിച്ച് ലഭിക്കുന്ന പരാതികളിലോ, സ്വമേധയായോ അന്വേഷണം നടത്തുക.
• കോടതിയുടെ അനുമതിയോടെ, മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കേസുകളിൽ ഇടപെടുക.
• ജയിലുകളും മറ്റ് തടങ്കൽ കേന്ദ്രങ്ങളും സന്ദർശിച്ച് അവിടുത്തെ അന്തേവാസികളുടെ ജീവിതസാഹചര്യം പഠിക്കുകയും മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ശുപാർശകൾ നൽകുകയും ചെയ്യുക.
• സമൂഹത്തിലെ ദുർബല വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ബോധവൽക്കരണം നടത്തുക.
• മനുഷ്യാവകാശ വിഷയങ്ങളിൽ ഗവേഷണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
• അന്താരാഷ്ട്ര മനുഷ്യാവകാശ ഉടമ്പടികൾ പഠിക്കുകയും അവ രാജ്യത്ത് നടപ്പിലാക്കാൻ സർക്കാരിന് ശുപാർശ നൽകുകയും ചെയ്യുക.
• മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങൾ തടയുന്നതിന് സർക്കാരിന് ആവശ്യമായ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകുക.
• സർക്കാരിതര സംഘടനകളുടെ (NGO) മനുഷ്യാവകാശ പ്രവർത്തനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.

അധികാരവും സ്വാതന്ത്ര്യവും

• അന്വേഷണങ്ങൾ നടത്തുമ്പോൾ NHRC-ക്ക് ഒരു സിവിൽ കോടതിയുടേതിന് തുല്യമായ അധികാരങ്ങളുണ്ട്. സാക്ഷികളെ വിളിപ്പിക്കാനും തെളിവുകൾ ശേഖരിക്കാനും ഇതിലൂടെ സാധിക്കും.
• കമ്മീഷൻ സമർപ്പിക്കുന്ന ശുപാർശകൾ തള്ളിക്കളഞ്ഞാൽ കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ അതിനുള്ള കാരണം വ്യക്തമാക്കണം.
• മനുഷ്യാവകാശ ലംഘന കേസുകളിൽ കോടതിയെ സമീപിക്കാനും നിയമനടപടികളിൽ കക്ഷിചേരാനും NHRC-ക്ക് അധികാരമുണ്ട്.
• ലംഘനത്തിന് ഇരയായ വ്യക്തിക്ക് നഷ്ടപരിഹാരം നൽകാനും കുറ്റക്കാർക്കെതിരെ നടപടിയെടുക്കാനും കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളോട് ശുപാർശ ചെയ്യാൻ കമ്മീഷന് അധികാരമുണ്ട്.
• സംഭവം നടന്ന് ഒരു വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ പഴക്കമുള്ള കേസുകളിൽ കമ്മീഷന് അന്വേഷണം നടത്താൻ സാധിക്കില്ല.

NHRC-യുടെ പ്രവർത്തന മേഖലകൾ

• അടിമവേല, ബാലവേല, മനുഷ്യക്കടത്ത്, സ്ത്രീകൾക്കും ഭിന്നലിംഗക്കാർക്കും എതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ, അന്യായമായ അറസ്റ്റ്, കസ്റ്റഡിയിലെ പീഡനം, അഴിമതി, ജയിലുകളിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ, തൊഴിലാളികളുടെ അവകാശങ്ങൾ, പട്ടിണി, അഭയാർത്ഥികൾ തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങൾ കമ്മീഷൻ പരിഗണിക്കുന്നു.
• വിവിധ പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെയും ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെയും അവകാശ സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കുക.

പരിമിതികൾ

• NHRC-യുടെ ശുപാർശകൾക്ക് നിർബന്ധിത സ്വഭാവമില്ല; അവ നടപ്പിലാക്കാൻ സർക്കാരിന് നിയമപരമായ ബാധ്യതയില്ല.
• സ്വകാര്യ വ്യക്തികൾ നടത്തുന്ന മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളിൽ നേരിട്ട് ഇടപെടാൻ കമ്മീഷന് അധികാരമില്ല.
• സായുധ സേനകൾ ഉൾപ്പെട്ട മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളിൽ കമ്മീഷന്റെ അധികാരങ്ങൾക്ക് പരിമിതിയുണ്ട്.
• ഒരു വർഷത്തിൽ കൂടുതൽ പഴക്കമുള്ളതോ, അവ്യക്തമായതോ, വ്യാജമായതോ ആയ പരാതികളും ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ സേവന കാര്യങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളും കമ്മീഷൻ പരിഗണിക്കാറില്ല.
• തീർപ്പാക്കാത്ത കേസുകളുടെ എണ്ണം കൂടുന്നത് കമ്മീഷന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു.

NHRC: പ്രധാന സംഭവങ്ങളും പ്രവർത്തനങ്ങളും

• വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നടന്ന മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളിൽ കമ്മീഷൻ നിർണായകമായ ഇടപെടലുകൾ നടത്തിയിട്ടുണ്ട്.
• കസ്റ്റഡി മരണങ്ങൾ, പട്ടിണി, സ്ത്രീ സുരക്ഷ, കുട്ടികൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ, അടിമവേല എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കേസുകളിൽ ശ്രദ്ധേയമായ മുന്നേറ്റങ്ങൾ നടത്തി.
• വർഗീയ കലാപങ്ങളെത്തുടർന്നുണ്ടാകുന്ന പലായനങ്ങളിലും പുനരധിവാസ പ്രശ്നങ്ങളിലും ഇടപെട്ടിട്ടുണ്ട്.
• തൊഴിൽ അവകാശങ്ങൾ, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, ആരോഗ്യത്തിനുള്ള അവകാശം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ ബോധവൽക്കരണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തുന്നു.

NHRC – അംഗങ്ങളുടെ കാലാവധിയും നീക്കം ചെയ്യലും

• ചെയർപേഴ്സന്റെയും അംഗങ്ങളുടെയും കാലാവധി മൂന്ന് വർഷം അല്ലെങ്കിൽ 70 വയസ്സ് (ഏതാണോ ആദ്യം) ആണ്.
• തെളിയിക്കപ്പെട്ട സ്വഭാവദൂഷ്യത്തിന്റെയോ കഴിവുകേടിന്റെയോ അടിസ്ഥാനത്തിൽ രാഷ്ട്രപതിക്ക് ഇവരെ സ്ഥാനത്തുനിന്ന് നീക്കം ചെയ്യാനുള്ള അധികാരമുണ്ട്.

നേരിടുന്ന പ്രശ്നങ്ങളും വിമർശനങ്ങളും

• മതിയായ ഫണ്ടും മറ്റ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും ലഭ്യമല്ലാത്തത് ഒരു പ്രധാന വെല്ലുവിളിയാണ്.
• പരിഗണനയ്ക്ക് വരുന്ന കേസുകളുടെ എണ്ണം വളരെ കൂടുതലാണ്. ഇത് കമ്മീഷന്റെ പ്രവർത്തനക്ഷമതയെ ബാധിക്കുന്നു.
• അന്വേഷണങ്ങൾക്കായി സ്വന്തമായി ഒരു സംവിധാനമില്ലാത്തതും വിമർശനത്തിന് കാരണമാകുന്നു.
• കമ്മീഷന്റെ ശുപാർശകൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ സർക്കാരുകൾ കാണിക്കുന്ന വിമുഖത.

NHRC-യിലെ ചില ശ്രദ്ധേയമായ ഇടപെടലുകൾ

• കുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസ അവകാശം സംരക്ഷിക്കാൻ നടത്തിയ അടിയന്തര ഇടപെടലുകൾ.
• ട്രാൻസ്ജെൻഡർ അതിക്രമങ്ങൾ, വിദ്വേഷ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, മനുഷ്യക്കടത്ത്, ലൈംഗിക പീഡനം, സ്ത്രീധനം തുടങ്ങിയ നിരവധി വിഷയങ്ങളിൽ നടത്തിയ ഇടപെടലുകൾ.
• ജയിലുകളിൽ തടവുകാരുടെ അവകാശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങളും ബോധവൽക്കരണ പ്രചാരണങ്ങളും.
• SC/ST വിഭാഗങ്ങൾ, ഭിന്നശേഷിക്കാർ, സ്ത്രീകൾ, ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ തുടങ്ങിയവരുടെ അവകാശ സംരക്ഷണം ഉറപ്പാക്കാൻ നടത്തിയ ശ്രമങ്ങൾ.

സമാപനം

ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ പ്രവർത്തനം ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യത്തിലെ ഒരു സുപ്രധാന നാഴികക്കല്ലാണ്. മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണത്തിൽ അതിന്റെ ഇടപെടലുകൾ സാമൂഹിക നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും മനുഷ്യന്റെ അന്തസ്സ് ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു. ഭരണഘടന ഉറപ്പുനൽകുന്ന അവകാശങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിൽ NHRC ഒരു പ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുന്നു.

മുൻ വർഷങ്ങളിൽ കേരള പി‌എസ്‌സി ചോദിച്ച ചോദ്യങ്ങൾ

1. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ നിലവിൽ വന്ന വർഷം? - 1993 ഒക്ടോബർ 12 [LDC, LGS, Fireman]

2. ഏത് നിയമപ്രകാരമാണ് ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ സ്ഥാപിതമായത്? - മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ നിയമം (Protection of Human Rights Act) [University Assistant, VEO]

3. ഇന്ത്യൻ പാർലമെൻ്റ് മനുഷ്യാവകാശ സംരക്ഷണ നിയമം പാസാക്കിയ വർഷം? - 1993 [SI of Police, Civil Police Officer]

4. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ്റെ ആസ്ഥാനം എവിടെയാണ്? - ന്യൂ ഡൽഹി [LDC, Fireman, KSRTC Conductor]

5. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ്റെ ആദ്യത്തെ ചെയർമാൻ ആര്? - ജസ്റ്റിസ് രംഗനാഥ് മിശ്ര [Secretariat Assistant, KAS]

6. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാനെയും അംഗങ്ങളെയും നിയമിക്കുന്നത് ആര്? - രാഷ്ട്രപതി [VEO, University Assistant]

7. ഇന്ത്യയിലെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ 'കാവൽക്കാരൻ' (Watchdog) എന്നറിയപ്പെടുന്ന സ്ഥാപനം ഏത്? - ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ [LDC, LGS]

8. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാൻ സ്ഥാനത്ത് എത്തിയ ആദ്യ മലയാളി ആര്? - ജസ്റ്റിസ് കെ.ജി. ബാലകൃഷ്ണൻ [SI of Police, Deputy Collector]

9. 2019-ലെ ഭേദഗതി പ്രകാരം ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാന്റെയും അംഗങ്ങളുടെയും കാലാവധി എത്ര? - 3 വർഷം അല്ലെങ്കിൽ 70 വയസ്സ് [KAS, Secretariat Assistant]

10. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാനെയും അംഗങ്ങളെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സമിതിയുടെ അധ്യക്ഷൻ ആര്? - പ്രധാനമന്ത്രി [University Assistant, BDO]

11. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ എങ്ങനെയുള്ള സ്ഥാപനമാണ്? - സ്റ്റാറ്റ്യൂട്ടറി ബോഡി (Statutory Body) [KAS, HSST]

12. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാനെയും അംഗങ്ങളെയും തൽസ്ഥാനത്തുനിന്ന് നീക്കം ചെയ്യാൻ അധികാരമുള്ളത് ആർക്ക്? - രാഷ്ട്രപതി [SI of Police, VEO]

13. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ അതിൻ്റെ വാർഷിക റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കുന്നത് ആർക്കാണ്? - രാഷ്ട്രപതിക്ക് [Degree Level Prelims, KAS]

14. താഴെ പറയുന്നവരിൽ ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷനിലെ എക്സ്-ഒഫീഷ്യോ അംഗമല്ലാത്തത് ആര്? (ചോദ്യത്തിനനുസരിച്ച് ഉത്തരം മാറും) - ദേശീയ നിയമ കമ്മീഷൻ ചെയർമാൻ [Secretariat Assistant, KAS Prelims]

15. 2019-ലെ ഭേദഗതിക്ക് മുൻപ് ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാന്റെ കാലാവധി എത്രയായിരുന്നു? - 5 വർഷം അല്ലെങ്കിൽ 70 വയസ്സ് [Company Board Assistant, VFA]

16. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ അംഗമായ ആദ്യത്തെ വനിത ആര്? - ജസ്റ്റിസ് ഫാത്തിമ ബീവി [LDC, Women Civil Police Officer]

17. ഏത് കോടതിയുടെ അധികാരങ്ങളാണ് ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷനുള്ളത്? - സിവിൽ കോടതിയുടെ [SI of Police, Assistant Jailor]

18. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ ആസ്ഥാന മന്ദിരം ഏത് പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു? - മാനവ് അധികാർ ഭവൻ [LDC, Secretariat Assistant]

19. ഒരു സംഭവം നടന്ന് എത്ര കാലയളവിനുള്ളിൽ ലഭിക്കുന്ന പരാതികളാണ് മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ പരിഗണിക്കുന്നത്? - ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ [VEO, LGS]

20. 2019-ലെ ഭേദഗതി പ്രകാരം ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാൻ ആകാനുള്ള യോഗ്യതയെന്ത്? - സുപ്രീം കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് അല്ലെങ്കിൽ സുപ്രീം കോടതിയിലെ മറ്റ് ജഡ്ജിമാർ [KAS, Deputy Collector]

21. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ പുറത്തിറക്കുന്ന പ്രസിദ്ധീകരണം ഏത്? - നയീ ദിശ (Nai Disha) [University Assistant, HSST]

22. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ അംഗങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന കമ്മിറ്റിയിലെ അംഗമല്ലാത്തത് താഴെ പറയുന്നവരിൽ ആരാണ്? - രാഷ്ട്രപതി [SI of Police, LDC Mains]

23. സാർവദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ ദിനമായി ആചരിക്കുന്നത് എന്ന്? (ഈ ചോദ്യം കമ്മീഷനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ചോദിക്കാറുണ്ട്) - ഡിസംബർ 10 [LGS, Fireman, Police Constable]

24. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന് എത്ര അംഗങ്ങളാണുള്ളത്? (ചെയർമാൻ ഉൾപ്പെടെ) - ചെയർമാനും 5 സ്ഥിരാംഗങ്ങളും (പുതിയ ഭേദഗതി പ്രകാരം) [Secretariat Assistant, KAS]

25. ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ ചെയർമാൻ ആര്? (ചോദ്യം ചോദിക്കുന്ന സമയത്തെ ആളെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും) - ജസ്റ്റിസ് അരുൺ കുമാർ മിശ്ര [Current Affairs section in LDC, Degree Level Mains]